Раил байбулатов ағас һәйкәл – Байбулатов Раил Фәтхелислам улы — Башҡорт Википедияһы

Содержание

Байбулатов Раил Фәтхелислам улы — Башҡорт Википедияһы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

Перейти к навигации Перейти к поиску

Раил Байбулатов

Исеме:

Раил Фәтхелислам улы Байбулатов

Тыуған көнө:

2 июнь 1937({{padleft:1937|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:2|2|0}})

Тыуған урыны:

БАССР, Көйөргәҙе районы, Яманғол ауылы

Вафат булған көнө:

22 июль 2002({{padleft:2002|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:22|2|0}}) (65 йәш)

Вафат булған урыны:

Өфө

Гражданлығы:

СССР →
Рәсәй

Эшмәкәрлеге:

яҙыусы, тәржемәсе

Дебют:

«Алсаҡ йөҙлө әсәйем» (1972)

Наградалары:

ba.wikipedia.org

Байбулатов Раил Фәтхелислам улы — Howling Pixel

Байбулатов Раил Фәтхелислам улы (2 июнь 1937 йыл — 22 июль 2002 йыл) — яҙыусы, публицист, тәржемәсе. 1984 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Рәсәй Федерацияһының (1997) һәм Башҡорт АССР-ының (1988) атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре.

Биографияһы

Раил Фәтхелислам улы Байбулатов 1937 йылдың 2 июнендә БАССР-ҙың Көйөргәҙе районы Яманғол ауылында уҡытыусы ғаиләһендә тыуа. Үҙ ауылындағы башланғыс мәктәпте, унан күрше Яманһары ете йыллыҡ мәктәбен тамамлағандан һуң, ул 1952 йылда Мораҡ педагогия училищеһына уҡырға инә. Училищены уңышлы тамамлағас, Раил Байбулатов 1956—1961 йылдарҙа Стәрлетамаҡ дәүләт педагогия институтында белем ала. Ул хеҙмәт юлын Стәрлетамаҡ ҡалаһының В. И. Ленин исемендәге балалар йортонда уҡытыуҙан башлай. Һуңынан 28 йылдан ашыу Башҡортостан «Китап» нәшриәтендә эшләй. Унда ауыл хужалығы һәм сәйәси әҙәбиәт редакцияһына, шунан нәфис һәм балалар әҙәбиәте редакцияһына етәкселек итә.

1984 йылда Р. Байбулатов Яҙыусылар союзына ҡабул ителә. 1990 йылда Яҙыусылар союзына эшкә күсә һәм вафатына тиклем шунда идара рәйесе урынбаҫары булып эшләй^[1].

Матбуғат әлкәһендә оҙаҡ йылдар һөҙөмтәле эшләгәне өсөн ул «Хеҙмәт батырлығы өсөн» миҙалы, Башҡорт АССР-ы Верховный Советы Президиумының Почёт грамотаһы, «СССР-ҙың матбуғат отличнигы» билдәһе менән бүләкләнгән.

Раил Байбулатов — элекке педагог булараҡ, мәктәп, уҡыусы балалар тормошона арналған, йәш быуынды уйландырырлыҡ, тулҡынландырырлыҡ хикәйәләр ижад иткән яҙыусы. Әҙиптең «Әсәйемдең алсаҡ йөҙө», «Зәңгәр болоттар», «Иң ауыр фән», «Һоро шинель», «Оҙайлы имтихандар» исемле китаптары донъя күрҙе. «Дала таңдары» романы өсөн яҙыусы С. Чекмарев исемендәге әҙәбиәт премияһына лайыҡ була.

[1]

Әҫәрҙәре

«Әсәйемдең алсаҡ йөҙө»
«Зәңгәр болоттар»
«Иң ауыр фән»
«Һоро шинель»
«Оҙайлы имтихандар»
«Йәрем минең — Алиһәм» пьесаһы
«Дала таңдары» романы
«Кисеүҙә гармун тауышы» романы

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1997)
«Хеҙмәт батырлығы өсөн» миҙалы
«СССР-ҙың матбуғат отличнигы» билдәһе
Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1988)
Башҡорт АССР-ы Верховный Советы Президиумының Почёт грамотаһы
С. Чекмарев исемендәге әҙәбиәт премияһы

Сығанаҡтар

Писатели земли башкирской. Справочник / (сост.: Р. Н. Баимов, Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина). Переработанное и дополненное второе издание. — Уфа: Китап, 2015. — 672 с. ISBN 978-5-295-06338-1 (рус.)
Писатели земли башкирской. Справочник / Сост.: Р. Н. Баимов, Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина. — Уфа: Китап, 2006. — 496 с. (рус.)

Ғәйнуллин М. Ф., Хөсәйенов Ғ.Б. Совет Башҡортостаны яҙыусылары. Биобиблиографик белешмә. Тулыландырылған, төҙәтелгән икенсе баҫма. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1988. — 400 бит.
Гайнуллин М. Ф., Хусаинов Г. Б. Писатели Советской Башкирии. Биобиблиографический справочник / Оформление А. Королевского. — Уфа: Башкирское книжное издательство, 1977. — 416 стр. (рус.)

Һылтанмалар

2 июнь — григориан стиле буйынса йылдың 153-сө (кәбисә йылында 154-се) көнө. Йыл аҙағына тиклем 212 көн ҡала.

== Байрамдар ==

Рәсәй — Файҙалы аҙыҡ менән туҡланыу һәм артыҡ ашауҙан баш тартыу көнө.

Әзербайжан — Граждандар авиацияһы көнө.

Италия — Республика көнө.

Таиланд — Ананас фестивале көнө.

Исемлеккә 407 әҙип индерелгән, 2019 йылдың 11 апреленә шуларҙың 29-ына мәҡәлә яҙылмаған.

Почта индексы — 453350, ОКАТО коды — 80239840010.

This page is based on a Wikipedia article written by authors (here).
Text is available under the CC BY-SA 3.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.

Байбулатов Раил Фәтхелислам улы — Gpedia, Your Encyclopedia

Раил Байбулатов

Исеме:

Раил Фәтхелислам улы Байбулатов

Тыуған көнө:

2 июнь 1937({{padleft:1937|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:2|2|0}})

Тыуған урыны:

БАССР, Көйөргәҙе районы, Яманғол ауылы

Вафат булған көнө:

22 июль 2002({{padleft:2002|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:22|2|0}}) (65 йәш)

Вафат булған урыны:

Өфө

Гражданлығы:

СССР →
Рәсәй

Эшмәкәрлеге:

яҙыусы, тәржемәсе

Дебют:

«Алсаҡ йөҙлө әсәйем» (1972)

Наградалары:

Биографияһы

1984 йылда Р. Байбулатов Яҙыусылар союзына ҡабул ителә. 1990 йылда Яҙыусылар союзына эшкә күсә һәм вафатына тиклем шунда идара рәйесе урынбаҫары булып эшләй

Әҫәрҙәре

«Әсәйемдең алсаҡ йөҙө»
«Зәңгәр болоттар»
«Иң ауыр фән»
«Һоро шинель»
«Оҙайлы имтихандар»
«Йәрем минең — Алиһәм» пьесаһы
«Дала таңдары» романы
«Кисеүҙә гармун тауышы» романы

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1997)
«Хеҙмәт батырлығы өсөн» миҙалы
«СССР-ҙың матбуғат отличнигы» билдәһе
Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1988)
Башҡорт АССР-ы Верховный Советы Президиумының Почёт грамотаһы
С. Чекмарев исемендәге әҙәбиәт премияһы

Сығанаҡтар

Писатели земли башкирской. Справочник / (сост.: Р. Н. Баимов, Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина). Переработанное и дополненное второе издание. — Уфа: Китап, 2015. — 672 с. ISBN 978-5-295-06338-1 (рус.)
Писатели земли башкирской. Справочник / Сост.: Р. Н. Баимов, Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина. — Уфа: Китап, 2006. — 496 с. (рус.)
Ғәйнуллин М. Ф., Хөсәйенов Ғ.Б. Совет Башҡортостаны яҙыусылары. Биобиблиографик белешмә. Тулыландырылған, төҙәтелгән икенсе баҫма. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1988. — 400 бит.
Гайнуллин М. Ф., Хусаинов Г. Б. Писатели Советской Башкирии. Биобиблиографический справочник / Оформление А. Королевского. — Уфа: Башкирское книжное издательство, 1977. — 416 стр. (рус.)

Һылтанмалар

↑ ^1,0^1,1 Ағиҙел, 2002, № 10.

www.gpedia.com

Басма тираж кими, интернетта активлык арта

Үткән берничә елда татар басма матбугатының укучылары кими дигән сүзләрне еш укырга, ишетергә туры килә. Быелның икенче яртыеллык нәтиҗәләре дә татар матбугатының тиражы уртача 10-15% кимүен күрсәтте. Шуңа да карамастан, интернет киңлегендә шул ук матбугат чараларының (татар газета-журналларның) аудиториясе үсүе күренә. Көн саен диярлек аларга мәгълүматлар эленеп, интернет укучыларын күбрәк җәлеп итү юллары тәкъдим ителә. Әмма аларның да киләчәге билгесез, чөнки үз-үзләрен яшәтү, системалы акча табу юллары (бизнес план) язылмаган. Бу хакта безгә татар интернетын өйрәнүче Татнет вакыфы рәисе Раил Гатауллин сөйләде. Ул басма матбугатның тиражы кимесә дә, интернетта, социаль челтәрләрдә аларның активлыгы артуын күзәткән.

– Татарстан газета-журналларының 90-95% Вконтакте социаль челтәрендә үз төркемнәрен оештырган. Аларның аудиториясен карасак, уртача 2-3 мең кеше. Әлбәттә, 10-15 меңлек төркемнәр дә бар. Гадәттә, әле эшчәнлеген башлап кына җибәргән төркемнәрдә 1-1,5 мең язылучы була. Төркемнәрнең үсешенә килсәк, ул атна саен 5-6%ка артып бара. Мәсәлән, балалар журналлары арасында “Сабантуй” үсешен бик камил билгеләргә була. Аудиториясе көннән-көн үсә. Шулай ук “Ялкын”, “Тылсымлы куллар” журналлары да активлык күрсәтә. “Ирек мәйданы” үз сайты белән бик популяр. Вконтактедагы төркемнәренә 2 меңләп кеше язылган. Күзәтүләрдән билгеле булганча, әлеге төркем аудиториясе бер ай эчендә 10% арткан. “Болгар”, “Татарстан” радиолары да популярлашып килә.

– Алай да, ни өчен Татарстанда татар мәгълүмат сайтларына керүчеләр саны аз? Ни сәбәпле интернет укучылар саны зур күрсәткечләр белән үсми?

– Татарча сайтларының активлыгы булсын өчен, андагы мәгълүмат уникаль булыргы тиеш. Яңалыкларны, үткән чараларны без рус теленнән тәрҗемә итмичә, журналистлар үзләре барып, уникаль һәм аналитика кертеп язган очракта, бу укучыларны тартачак һәм җәлеп итәчәк.

– Вконтактеда 100 меңлек аудиториясе булган татар төркемнәре бармы?

– Бу мәгълүматны Татар интернетын үстерү вакыфы (фонды) исеменнән әйтеп китәм. Чөнки, күп аналитик эшләрне шушы вакыф исеменнән алып барабыз. 100 мең кешедән артып киткән төркемнәр бар. Аларны татар мәдәнияте, җыр-көйләре берләштерә. Татар җырлары, татар видеолары күп булган төркемнәр меңләгән интернет кулланучыларын җәлеп итә. Әлбәттә, бу факт бер яктан яхшы булса да, икенче яктан начар. Чөнки аларда “пиратлык” гамәлләре булу мөмкин. Шуңа да бу мәсьәлә ике яклы.

– Дәүләт проектларында татар сайтлары белән катнашып аларны үстереп буламы?

– Күптән түгел генә “ Яшь татневтчылар” бәйгесе узды. Без 1-9 класс балалары оештырган 30дан артык сайтларны бәяләдек. Бәйгене Чаллы Шәһәрендә урнашкан икенче номерлы татар гимназиясе тәкъдим итте. Бәйгене әлеге гимназия укытучылары белән берләктә башлап җибәрдек. Шулай ук мәгариф һәм фән, мәдәният министрлыклары белән “Белем җәүһәрләре” бәйгесен дә үткәрәбез. Ноябрь айларында Татмедианың гранты булган иде. Мәгариф министрлыгының “Юный программист” дигән конкурсы бар. 2007 елдан бирле үткәрелә торган бу конкурсларда без яшьләрне татарча сайтлар ясарга чакырабыз. Татар интернетын таныту өчен безгә яңа кадрлар, яшь белгечләр кирәк.

– Яңа кадрларга яхшы эш хакы кирәк, аларның таләпләрен үтәрлек матди мөмкинлегегез бармы?

– Моның өчен бизнес-план төзелгән булырга тиеш. Күп кенә татар проектларында ул юк. Энтузиазм белән ачылалар да, күп тә үтми, ябылалар. Бизнес-план төзеп эшләсәк, бу мөмкин. Ярый да безнең энтузиазм унар елга җитте, ә яшьләрнең ул бер айга, күп дигәндә бер елга җитәргә мөмкин, шуннан арту очраклары бик сирәк.

www.azatliq.org

Information for Individual Rail Travellers

SELECT YOUR LANGUAGE češtinadanskdeutschenglishespanolfrançaisitalianomagyarnederlandsnorskpolskiportuguêsromânăslovenskýsuomisvenskatiếng việtTürkçeελληνικάбългарскирусскийУкраїнськаالعربيةفارسیहिन्दीภาษาไทย中文日本語한국어

SELECT YOUR COUNTRY AfghanistanAland IslandsAlbaniaAlgeriaAndorraAngolaAntigua and BarbudaArgentinaArmeniaAustraliaAustriaAzerbaijanBahamasBahrainBangladeshBarbadosBelarusBelgiumBelizeBeninBhutanBoliviaBosnia-HerzegovinaBotswanaBrazilBruneiBulgariaBurkina FasoBurmaBurundiCambodiaCameroonCanadaCayman IslandsCentral African RepublicChadChileChinaColombiaCosta RicaCôte d IvoireCroatiaCubaCyprusCzech RepublicDemocratic Republic CongoDenmarkDominican RepublicEast TimorEcuadorEgyptEl SalvadorEritreaEstoniaEthiopiaFaroe IslandsFijiFinlandFranceGabonGambiaGeorgiaGermanyGhanaGibraltarGreeceGreenlandGrenadaGuatemalaGuernseyGuineaGuyanaHaitiHondurasHungaryIcelandIndiaIndonesiaIranIraqIrelandIsle of ManIsraelItalyJamaicaJapanJerseyJordanKazakhstanKenyaKosovoKuwaitKyrgyzstanLaosLatviaLebanonLiberiaLibyaLiechtensteinLithuaniaLuxembourgMacauMacedoniaMadagascarMalawiMalaysiaMaliMaltaMauritaniaMauritiusMexicoMoldovaMonacoMongoliaMontenegroMoroccoMozambiqueNamibiaNepalNetherlandsNetherlands AntillesNew ZealandNicaraguaNigerNigeriaNorth KoreaNorwayOmanPakistanPalauPalestinaPanamaPapua New GuineaParaguayPeruPhilippinesPolandPortugalPuerto RicoQatarRepublic CongoRomaniaRussiaRwandaSamoaSan MarinoSaudi ArabiaSenegalSerbiaSeychellesSierra LeoneSingaporeSlovakiaSloveniaSomaliaSouth AfricaSouth KoreaSpainSri LankaSudanSurinameSwazilandSwedenSwitzerlandSyriaTaiwanTajikistanTanzaniaThailandTogoTongaTrinidad and TobagoTunisiaTurkeyTurkmenistanTuvaluUgandaUkraineUnited Arab EmiratesUnited KingdomUnited States (USA)UruguayUzbekistanVanuatuVaticanVenezuelaVietnamYemenZambiaZimbabwe

rail.cc

Information for Individual Rail Travellers

rail.cc

Башҡорт яугирҙарына һәйкәл — Башҡорт Википедияһы

Башҡорт яугирҙарына һәйкәл – Дрезден ҡалаһының (Германия) Йүкә скверында Наполеонға ҡаршы коалицяла Рус ғәскәрҙәре составында хеҙмәт иткән башҡорт яугирҙары иҫтәлегенә ҡуйылған һәйкәл. 1812 йылға Ватан һуғышының Дрездендағы бәрелешенә арналған. Ҙур йомро ташҡа бронза алтаҡта беркетелгән. Бронза таҡтала уҡ-йәйә менән ҡоралланған атлы башҡорт яугиры төшөрөлгән.

Бронза таҡтаға немец, башҡорт һәм рус телдәрендә «Халыҡтарҙың 1913 йылғы һуғышы. Башҡорт халҡыны рус ғәскәрҙәре сафында һуғышҡан яугир улдары иҫтәлегенә» тигән һүҙҙәр яҙылған. Һәйкәл 2006 йылдың 26 августында Лейпциг янында Халыҡтарҙың һуғышының 190 йыллығын билдәләгән ваҡытта ҡуйылды. Һәйкәлде Ирек Байышев һәм билдәле немец режиссёры Нәсүр Йөрөшбаев үҙ иҫәбенә эшләтте.

— 1812—1814 йылдарҙағы француз яуы хаҡында һүҙ сыҡҡанда, Наполеонды еңеүҙең 190, 200 йыллыҡтарын билдәләгәндә, ни өсөн үҙенең 28 полкын илбаҫарҙарға ҡаршы көрәшкә ташлаған башҡортто берәү ҙә телгә алмай, белмәй?! Ғәрләндем, — ти Ирек. — Үҙ халҡымдың данлы үткәнен донъяға күрһәтеү хыялы шунда тыуҙы. Артабан инде дуҫым, журналист Нәсүр Йөрөшбаев менән һөйләштек-кәңәшләштек тә немец властарына ярҙам һорап мөрәжәғәт иттек… Һөҙөмтәлә бөгөн Лейпциг, Дрезден ҡалаларында француздарға ҡаршы йән аямай һуғышҡан башҡорт яугирҙәре хөрмәтенә һәйкәл ҡуйылған, Шварцала ҡасандыр мәргән башҡорт көмбәҙенә уҡ атҡан сиркәүҙә иҫтәлекле таҡтаташ асылған, ағас уҡ серегәнлектән, немецтар уны тимергә алмаштырған. Ирек иһә иптәштәре менән уны алтын ялатылғанына алмаштырып ҡуйған^[1].

1812 йылғы Ватан һуғышы һәм урыҫ армияһының 1813-1814 йылдарҙағы сит ил походтарында 28 башҡорт полкы ҡатнашҡан. 1813 йылдың 2 мартында Дрезден ҡалаһы янындағы алышта Перенсе башҡорт полкы ҡатнаша. Ун дүртенсе һәм Ун бишенсе башҡорт полктары 1813 йылдың сентябрь – ноябрь айҙарында ҡатнаша.

Набиева Э.А. Памятник башкирским воинам. Военная история башкир: энциклопедия/ гл. Ред. А.З.Асфандияров. –Уфа: Башкирская энциклопедия, 2013. -432 с.;ил., карты ISBN 978-5-88185-076-0
Markus Cottin, Gina Klank, Karl-Heinz Kretzschmar, Dieter Kürschner, Ilona Petzold: Leipziger Denkmale, Band 2. Sax-Verlag Beucha, 2009, ISBN 978-3-86729-036-4, S. 116

ba.wikipedia.org